 |
| Đo mực nước ở mó nước “hiểu” tiếng người |
Vì thế, để kết thúc các cuộc tranh luận không đáng có trên một số tờ báo xung quanh mó nước "hiểu" tiếng người ở Hồng Quang gần đây, Chuyên đề ANTG đăng tải ý kiến của một nhà khoa học về vấn đề này.
PGS.TS. Lê Trọng Thắng, Trưởng Bộ môn Địa chất công trình - Địa kỹ thuật, Trưởng phòng Đào tạo Đại học và Sau đại học, Trường đại học Mỏ - Địa chất, sau khi đọc bài viết đầu tiên về mó nước Rằng Phặt trên Chuyên đề ANTG, khi chưa có bất cứ tranh luận nào xung quanh câu chuyện này, đã viết thư đến tòa soạn, ngõ hầu giải thích hiện tượng "hiểu" tiếng người kể trên.
Điều đặc biệt là: sau khi giải thích hiện tượng nén khí trong lòng hang tối khiến nước dâng lên khi có dao động âm thanh (như tiếng gọi, tiếng hú, tiếng bước chân người...), PGS Lê Trọng Thắng còn dự báo được cả việc đám đông hiếu kỳ kéo đến sẽ làm nhiễu loạn các túi khí "nhạy cảm" ở trong hang: khi ấy, việc gọi nước lên sẽ bớt "ứng nghiệm" dần, nếu không bảo vệ, thì nó sẽ... biến mất. Rõ ràng, với những gì lộn xộn đáng quan ngại diễn ra ở Rằng Phặt hiện nay đã và đang chứng minh nhận định của PGS Thắng là đáng tin cậy.
Sau đây chúng tôi xin trích nguyên văn những gì ông Lê Trọng Thắng đã viết:
"Theo tôi, vấn đề mà bài viết trên ANTG nêu có liên quan đến hiện tượng hang cacto hình thành có cấu tạo như một xiphông, tạo nên những mạch nước đứt quãng theo mùa hoặc hình thành những bồn chứa nước có nguồn cấp phụ thuộc vào mùa mưa vẫn thường gặp trong tự nhiên.
Trong tự nhiên dạng xiphông kiểu như hình vẽ không phải là hiếm. Tuy nhiên, dạng xiphông tạo nên hiện tượng "thần bí" như bài báo nêu là hy hữu, nhưng hoàn toàn có thể tạo thành trong tự nhiên, và hiện tượng đó là có thể giải thích được bằng cơ chế vật lý. Dưới đây là cấu tạo của dạng xiphông kép:
 |
| Tạo mạch nước ngắt quãng. |
Hệ thống có thể ít nhất với 2 xiphông nối liền nhau. Xiphông 1 được cung cấp nước từ một nguồn ngoài vào từ miền cấp. Khi mực nước trong xiphông 1 dâng cao, vượt qua cổ xiphông (điểm A) thì nước tràn sang xiphông2. Quá trình cấp nước từ xiphông 1 sang xiphông 2 diễn ra theo thời gian. Mực nước trong xiphông 2 dâng cao dần. Khi mực nước trong xiphông 2 cao hơn vị trí điểm B, sẽ tạo nên nút bịt không cho khí từ trong xiphông 2 thoát ra qua cổ xiphông tại điểm C. Nếu nước trong xiphông 1 tiếp tục cung cấp cho xiphông 2, mực nước trong xiphông 2 dâng nên, dồn ép không khí ở phía trên tạo thành túi khí bị nén. Quá trình mực nước trong xiphông 2 dâng lên ngang bằng vị trí điểm C sẽ tạo áp lực khí nén lớn nhất. Nếu nước trong xiphông 1 tiếp tục cung cấp cho xiphông 2 thì nước sẽ thoát qua điểm C và ra ngoài.
 |
| Tạo túi nước. |
Hiện tượng có bọt khí sủi lên là do khí bị nén thoát theo nước ra ngoài. Như vậy, quá trình tự nhiên đã tạo nên áp suất cao trong túi khí và cân bằng áp lực khí và nước trong toàn bộ hệ thống. Khi chúng ta nói hay vỗ tay, hoặc tạo bất cứ một rung động nào trong không khí, sóng âm sẽ tác động vào nước và tác động vào túi khí bị nén. Quá trình dao động của sóng âm thanh làm cho mực nước trong xiphông 2 dao động. Khi mực nước bị ép xuống, nước sẽ tràn qua cửa xiphông (điểm D) để ra ngoài. Khi mực nước dềnh lên, nước bên ngoài sẽ bị hút vào trong xiphông.
Như vậy, với cơ chế vật lý này, bất cứ tác động nào làm tăng áp suất không khí trong xiphông 2 đều làm cho nước thoát ra chứ không chỉ là câu "thần chú". Về mùa mưa, khi nước trong xiphông 1 được bổ cập và cung cấp cho xiphông 2 nhiều và đều đặn, nước có thể sẽ thoát ra liên tục ở cửa xiphông 2 (mó nước). Trường hợp nếu gọi hay vỗ tay liên tục thì có thể dẫn đến hiện tượng nước chảy ra sẽ giảm dần, hoặc đến lúc nào đó nước sẽ ngừng chảy ra, do mực nước trong xiphông 2 và áp lực túi khí nén bị suy giảm.
 |
| Dạng xiphông kép. |
Theo chúng tôi, thiên nhiên luôn tạo nên những điều kỳ diệu. Muốn đánh giá khách quan hiện tượng này cần có sự nghiên cứu đầy đủ mới có thể đưa ra được kết luận đúng đắn. Nếu hiện tượng "hiểu" tiếng người đã từng xảy ra, do các tác động làm thay đổi trạng thái cân bằng khí, đến nay không còn biểu hiện nữa, thì chắc rằng sau thời gian nào đó, quá trình này sẽ được tái lập, và mó nước sẽ lại “hiểu" được tiếng người. Tuy nhiên, nếu con người đào bới hoặc làm thay đổi các điều kiện tự nhiên thì mó nước sẽ mãi mãi không "hiểu" được tiếng người nữa.
Bởi vậy, để có những đánh giá đúng, chính quyền địa phương cần có giải pháp theo dõi và bảo vệ mó nước này. Sự xuất hiện của mó nước là dấu hiệu cho thấy tiềm năng nước ngầm trong cacto của vùng và cần được điều tra nghiên cứu để phục vụ cấp nước sinh hoạt và phát triển kinh tế cho địa phương.
Theo CAND
Loading related posts... 
0 nhận xét to "“Mó nước “hiểu” tiếng người” ở Cao Bằng: Đúng là chuyện có thật"